
Upadek Italii
Po pokazie spotkanie poświęcone zagranicznym filmom, w którym wezmą reżyserzy – Lordan Zafranović i Robert Wichrowski.
Druga część wojennej trylogii Lordana Zafranovicia, Upadek Italii, przenosi widza z monumentalnego Dubrownika na jedną z dalmatyńskich wysp, ukazując dramatyczną panoramę wojny widzianą z perspektywy lokalnej społeczności. Głównym bohaterem jest Davorin (Daniel Olbrychski) – dowódca oddziału partyzanckiego, który po kapitulacji Włoch w 1943 roku wyzwala wyspę spod okupacji. Wraz z militarnym zwycięstwem pojawia się pokusa wygodnego życia – Davorin zakochuje się w córce lokalnego bogacza, odsuwa od siebie obowiązki dowódcy i ignoruje sygnały o zbliżającym się zagrożeniu. Gdy nazistowskie i kolaboracyjne oddziały ponownie opanowują wyspę i dokonują masakry na jej mieszkańcach, dramat osobisty przekształca się w tragedię całej wspólnoty.
Zafranović po raz kolejny portretuje moment upadku – tym razem nie tylko politycznego, ale przede wszystkim moralnego. Upadek Italii to opowieść o zdradzie ideałów, zgubnej sile osobistego pragnienia i cenie, jaką jednostka oraz społeczność płacą za chwilę słabości. Film zderza heroiczne mity z brutalnością rzeczywistości, kontynuując estetyczno-polityczny nurt reżysera: stylizowany obraz, z elementami włoskiego modernizmu, ukazuje wojenną apokalipsę jako proces rozpadu nie tylko struktur władzy, ale też międzyludzkich więzi – przypominając, że największe bitwy toczą się nie na froncie, lecz we wnętrzu człowieka.
Maša Guštin

Kopia filmu została udostępniona przez Croatian State Archive.
Lordan Zafranović (ur. 1944) to urodzony w Maslinicy (obecnie Chorwacja) reżyser, który najbardziej znany jest ze swojej trylogii poświęconej II wojnie światowej. Jej pierwsza część, prezentowana na festiwalu w Cannes Okupacja w 26 obrazach (1978), to osobista opowieść, w której obrazy z czasów włoskiej okupacji łączą się z refleksjami nad historią i codziennością. Trylogię uzupełniają Upadek Italii (1981) z Danielem Olbrychskim oraz Wieczorne dzwony (1986). Twórczość Zafranovicia często zalicza się do tzw. czarnej fali kina jugosłowiańskiego, nurtu kształtowanego w latach 60. przez takich autorów jak Dušan Makavejev czy Aleksandar Petrović.
Seans już minął
12 kwietnia 2025
17:00
Iluzjon Stolica
Tytuł angielski: The Fall of Italy
Tytuł oryginalny: Pad Italije
Język: serbsko-chorwacki
Napisy: polskie, angielskie
Sekcja: Daniel Olbrychski: twarzą w twarz z legendą, Lordan Zafranović: trylogia
Reżyseria: Lordan Zafranović
Czas trwania: 114 min
Rok produkcji: 1981
Kraj produkcji: Jugosławia
Właściciel praw: Filmoteka Chorwacka
Producenci_tki: Sulejman Kapic, Igor Prizmic
Produkcja: Centar film, Jadran Film
Obsada: Daniel Olbrychski, Ena Begovic, Gorica Popovic
Scenariusz: Mirko Kovac, Lordan Zafranović
Zdjęcia: Bozidar ‘Bota’ Nikolic
Montaż: Josip Remenar
Muzyka: Alfi Kabiljo
Kostiumy: Ksenija Jericevic
Dekada: 1980.
Nagrody: 1981: Yugoslav Film Festival – Wielka Złota Arena dla najlepszego filmu, Złota Arena za najlepszą reżyserię; 1981 – Mostra de València-Cinema del Mediterrani – Grand Prix dla Lordana Zafranovicia
Edycja: TFFW 2025
