Chytilová versus Forman

Pojedynek czechosłowackich gigantów, czyli Věra Chytilová jedzie do Ameryki i bierze na spytki Miloša Formana. Czym jest kino i sztuka, kim jest on sam i czego chce od życia? Zdobywca Oscara za Lot nad kukułczym gniazdem, jeden z najbardziej wziętych hollywoodzkich reżyserów, uchyla się od odpowiedzi lub ucieka się do truizmów. Chytilová, walcząca na co dzień z ograniczeniami narzucanymi twórcom przez komunistyczny reżim, nie ustaje w wysiłkach i osacza swojego bohatera, zmuszając go do głębszej refleksji. Rozmowy odbywają się w kontekście pracy nad adaptacją Ragtime’u E. L. Doctorowa, na parę lat przed kolejnym wielkim triumfem Formana: realizacją obsypanego Oscarami Amadeusza (pokazywanego w ramach Timeless z orkiestrą i chórem na żywo). Z perspektywy lat trudno oprzeć się wrażeniu, że Chytilová widzi w swoim koledze właśnie figurę Mozarta: beztroskie, trochę obcesowe, ale bardzo uzdolnione wieczne dziecko.

Sebastian Smoliński

Věra Chytilová (1929–2014) była czeską reżyserką i scenarzystką. Razem z między innymi Jiřím Menzlem i Milošem Formanem współtworzyła czechosłowacką nową falę. Mówiła o sobie, że jest „przegrzanym kotłem na granicy wybuchu” i „potworem pod kontrolą”. Jej najsłynniejszym filmem jest surrealistyczna komedia Stokrotki (1966), ale jest znana też z takich obrazów jak Owoce rajskich drzew spożywamy (1970) i Wilcza jama (1987), film z pogranicza horroru i sci-fi.