Dwadzieścia cztery źrenice

Mało znana w Polsce, a otoczona uwielbieniem w Japonii historia nauczycielki Hisako Ōishi (Hideko Takamine) wychowującej tytułową dwunastkę szkrabów na wyspie Shōdoshima na Morzu Wewnętrznym. Adam Garbicz pisał z uznaniem: „Tajemnicą znakomitego stylu Kinoshity jest niewidoczność”. Zgadza się, ale tylko jeśli przez „niewidoczność” rozumiemy spokojną, nienarzucającą się rękę doświadczonego mistrza. Przedstawione w filmie kilkadziesiąt lat przemian w Japonii (od roku 1928 do powojnia), wiernie zarejestrowane zmiany pór roku i empatyczna, antymilitarystyczna narracja składają się na skromne arcydzieło, w równym stopniu wstrzemięźliwe i rozdzierające. Do legendy przeszedł drobiazgowy casting ról dziecięcych: starsi aktorzy byli dobierani tak, żeby można było dostrzec fizyczne podobieństwa między kilkulatkami a młodzieżą wyruszającą na wojnę. Klasyczny w najszlachetniejszym tego słowa znaczeniu film Kinoshity to „wyciskacz łez” emanujący nastrojem zadumy i cichej akceptacji.

Sebastian Smoliński

Keisuke Kinoshita (1912–1998) był japońskim reżyserem i scenarzystą. Za granicą pozostaje mniej znany, ale w Japonii był uwielbiany zarówno przez krytyków, jak i publiczność. Poza jego najbardziej znanym dziełem, Dwadzieścia cztery źrenice (1954), filmografia Kinoshity zawiera między innymi pierwszy japoński pełnometrażowy film barwny, Carmen wraca do domu (1951), i pierwszą ekranizację Ballady o Narayamie (1958), historii lepiej znanej z adaptacji Shôheia Imamury z 1983 roku.