Opowieść kanterberyjska

Sielskie, czarno-białe arcydzieło Łuczników, kończące w tym roku 80 lat, to najbardziej niepozorny z filmów wojennych. Losy trzech bohaterów – młodej kobiety, amerykańskiego żołnierza i brytyjskiego sierżanta – krzyżują się na wsi, dokąd trafiają oni jako XX-wieczni pielgrzymi zmierzający do Canterbury. W szkicowej fabule chodzi jednak nie o konkretny cel, ale o duchowe doświadczenie: angielskiego krajobrazu, wspólnoty, siły tradycji szukającej dla siebie miejsca w nowoczesności. Powell i Pressburger pokazują, jak z propagandowych pobudek może powstać utwór prawdziwie ponadczasowy. Badaczka Alexandra Harris pisała: „Opowieść kanterberyjska należy do epoki, gdy celebracja angielskiej prowincji była dla wielu ukojeniem, motywacją i strategią przetrwania. Wsie były przywoływane z pełnym pasji przekonaniem zarówno przez mieszkańców miast, jak i wsi jako krótka odpowiedź na wielkie pytanie: o co walczymy?”. Pomimo tego „mityczny neorealizm” Łuczników, jak nazwał styl filmu Peter von Bagh, wciąż potrafi ukoić i wprawić w słodką zadumę. 

Sebastian Smoliński