Pastorałka

Ostatni zrealizowany w ZSRR film Otara Iosselianiego, gruzińskiego twórcy, który zmarł w 2023 roku. Ta urokliwa, niepozorna historia wizyty muzyków na prowincji podpadła cenzorom. Gdy w 1982 roku Pastorałkę wreszcie pokazano na festiwalu w Berlinie, reżyser postanowił zostać na Zachodzie i związał swoje życie z Francją.

Pastorałka – tak jak cały wyjątkowy dorobek Iosselianiego – to wyczulone na absurdy nowoczesności kino impresji, sennej atmosfery, w której rozmywa się fabularna nić. Reżyser nie ucieka jednak w świat fantazji, nie idealizuje. Letnie spotkanie mieszczuchów – członków kwartetu smyczkowego – z rolnikami staje się pretekstem do słodko-gorzkich obserwacji. Widz wsłuchuje się w melodie życia wiejskiego: biesiady pod gołym niebem, sąsiedzkie spory, śpiew podczas żniw. Ktoś się zakochuje, ktoś kradnie cegły. Czy muzyka klasyczna łagodzi obyczaje? Iosseliani nie jest naiwny, ale wie, że takie lato może rozbudzić pragnienie, by chcieć więcej – tak jak w wypadku Eduki, nastoletniej córki gospodarza. Nie przeoczcie Pastorałki – to seans ożywczy jak lipcowa burza.

Mariusz Mikliński

Otar Iosseliani (1934–2023) był gruzińskim reżyserem, scenarzystą i aktorem. Ukończył Wszechrosyjski Państwowy Uniwersytet Kinematografii im. S. A. Gierasimowa w Moskwie, a w 1966 roku wyreżyserował swój debiut, Cierpkie wino. Ten film oraz jego kolejny, Był sobie drozd (1970), zostały dobrze przyjęte. Pastorałka (1975) nie spodobała się władzy i trafiła na półkę, przez co w 1982 roku reżyser postanowił wyjechać na stałe do Francji. Późniejsze filmy Iosselianiego były krytyczne wobec Związku Radzieckiego.