Rękopis znaleziony w Saragossie

Jedno z największych arcydzieł w historii filmu polskiego, obiekt podziwu takich reżyserów jak Luis Buñuel, Martin Scorsese czy Francis Ford Coppola. Wojciech Jerzy Has zwraca się ku przeszłości literatury, by odkrywać przyszłość kina. Osadzona w XVIII wieku powieść szkatułkowa Jana Potockiego przemienia się zaś w postmodernistyczny traktat o granicy między fikcją i rzeczywistością, gdzie ezoteryka miesza się z oświeceniem, kabała z naukami ścisłymi, a powaga z hucpiarskim wdziękiem właściwym tradycji łotrzykowskiej. Has, wspomagany wyobraźnią swojego etatowego scenografa Jerzego Skarżyńskiego, z precyzją zegarmistrza tworzy swój narracyjny labirynt. Wśród czaszek, wisielców i mauretańskich księżniczek gubi się w nim, ku swojemu przerażeniu, kapitan gwardii walońskiej (Zbigniew Cybulski). Przed ekranem, ku wielkiej własnej przyjemności, możemy zgubić się i my.

Piotr Sadzik

Wojciech Jerzy Has (1925–2000) był polskim reżyserem i scenarzystą. Swoje najważniejsze filmy stworzył w okresie rozkwitu Polskiej Szkoły Filmowej. Precyzyjnie zaplanowane ujęcia, niesamowita atmosfera, dopracowana scenografia, bohater wyalienowany z codzienności, zgłębianie skomplikowanej psychiki człowieka – to charakterystyczne cechy stylu Hasa, które znakomicie rozwinął w swoich późniejszych filmach, m.in. w Sanatorium pod Klepsydrą (1973). Inne znaczące dzieła w jego dorobku to Pętla (1957) i Jak być kochaną (1962).