Strach zżerać duszę

Spacer po powojennych Niemczech Zachodnich u mało kogo jest tak bolesny jak u Rainera Wernera Fassbindera. Już początkowe sceny zapowiadają przejmujący seans. Oto sześćdziesięcioletnia niemiecka sprzątaczka wdaje się w romans z Alim, arabskim pracownikiem sezonowym. Ich schadzkom będą odtąd towarzyszyć krzywe spojrzenia i nieprzychylne szepty. Strach zżerać duszę trafił do kin dwa lata po masakrze na igrzyskach olimpijskich w Monachium, wśród panujących wciąż antyarabskich nastrojów – z miejsca stał się więc głosem w dyskusji o podstawach zachodniego rasizmu. Ale Fassbinder robi wiele, żeby nie zostawić oglądających tylko z egzystencjalnym pesymizmem i gorzką refleksją społeczną. Równie sprawnie, co Douglas Sirk we Wszystko, na co niebo zezwala (duchowym pierwowzorze Strachu…), uruchamia pełne liryzmu emocje, mimo że operuje bardziej statycznymi, niemal teatralnymi kadrami, a swoich bohaterów obserwuje z większego dystansu. W efekcie tworzy dojmujący melodramat o szukaniu szczęścia wbrew niesprzyjającemu światu.

Igor Kierkosz

Rainer Werner Fassbinder (1945–1982) był niemieckim filmowcem i aktorem, jedną z głównych postaci Nowego Kina Niemieckiego. Zostawił po sobie niezwykle bogaty dorobek, który powstał w ciągu trwającej zaledwie 15 lat kariery, zakończonej jego przedwczesną śmiercią w wieku 37 lat. Do jego najważniejszych filmów, łączących elementy hollywoodzkiego melodramatu z krytyką społeczną, należą Gorzkie łzy Petry von Kant (1972), Lola (1981) i Querelle (1982).