Wspomnienia

Takiej filmowej Hawany jeszcze nie widzieliście! Cenione dzieło kubańskiego reżysera Tomása Gutiérreza Alei, który zasługuje na ponowne odkrycie w Polsce.

W 1968 roku, gdy przez świat przetaczała się fala studenckich protestów, Alea pokazał film ukazujący kraj już po rewolucji komunistycznej. W centrum tej historii znajduje się 38-letni Sergio (nonszalancki Sergio Corrieri), daleki krewny bohaterów Sorrentino. To niespełniony literat i burżuj, który z poczuciem wyższości żegna bliskich – w żałobie po dyktaturze Batisty – uciekających na początku lat 60. na Florydę. Choć sam zostaje na wyspie, to chce żyć po europejsku i wciąż ochoczo korzysta z klasowego przywileju, uwodząc młode kobiety. Ale to, co prywatne – zwłaszcza w postkolonialnej Hawanie, której fasady ozdobione są wizerunkami Castro i Lenina – jest też polityczne. I niebezpieczne.

Wspomnienia, stanowiące połączenie scen fabularnych i dokumentalnych, wciąż zaskakują swoją odwagą – formalną i ideową. To niejednoznaczny, pełen gorzkiej ironii portret męskości w kryzysie, jak i apel o prawo do intelektualnej wolności: błądzenia i kwestionowania.

Mariusz Mikliński

Tomás Gutiérrez Alea (1928-1996) był kubańskim reżyserem, scenarzystą i współzałożycielem Kubańskiego Instytutu Sztuki i Przemysłu Kinematograficznego (tuż po rewolucji kubańskiej w 1959 roku). Jego debiutem fabularnym było Dwanaście krzeseł (1962), adaptacja powieści humorystycznej Ilfa i Pietrowa, a szersze uznanie zyskał komedią Śmierć biurokraty (1966) i swoim następnym, najsłynniejszym filmem – Wspomnieniami (1968). W późniejszych latach dzielił czas między reżyserię a nauczanie młodych filmowców.