Zaklinacze koloru. Retrospektywa Powella & Pressburgera podczas Timeless Film Festival Warsaw

Nie ma takiego drugiego duetu w historii kina. Anglik Michael Powell i węgierski Żyd Emeric Pressburger, choć różnili się temperamentem, stworzyli w Wielkiej Brytanii lat 40. serię ponadczasowych arcydzieł. Produkcje Łuczników (The Archers) były przez nich wspólnie „napisane, wyprodukowane i wyreżyserowane”.

Choć ich dorobek należy do ścisłego kanonu światowego kina, w Polsce są mało znani, a ich filmy trudno dostępne. Retrospektywa podczas Timeless Film Festival Warsaw przybliży genialnych „zaklinaczy koloru”, których estetyczne wizjonerstwo nie przestaje inspirować kolejnych pokoleń filmowców.

W ramach retrospektywy zaprezentujemy 10 filmów, bez których historia kina byłaby niepełna, a przynajmniej: mniej pasjonująca. Każdy z nich zaprasza w inną podróż, każdy jest odrębnym skarbem – wydobytym z zapomnienia, odrestaurowanym, przywróconym do dawnej świetności. W skromnych warunkach wojennej i powojennej Wielkiej Brytanii Łucznikom udało się zrealizować marzenie o kinie jako maszynie totalnej kreacji, która fantazje zamienia w namacalną rzeczywistość. Najwyższy czas, by obrazy z ich dzieł zaczęły się pojawiać także w naszych snach

– pisze kurator retrospektywy, Sebastian Smoliński.

Fuzja talentów Powella & Pressburgera zaowocowała epickimi spektaklami, kręconymi najczęściej w studiu w bliskiej współpracy z wybitnymi scenografami, operatorami i kompozytorami. Najlepsze dzieła duetu to bezprecedensowa w europejskim kinie synteza sztuk – połączenie malarstwa, architektury, baletu, opery i muzyki. Martin Scorsese, od dekad podziwiający ich twórczość, powiedział, że byli oni jedynymi niezależnymi filmowcami, którzy działali wewnątrz systemu, a przy tym udawało im się tworzyć prawdziwie eksperymentalne dzieła.

Tilda Switon, wielka miłośniczka Łuczników, pisała w niedawnym liście do nieżyjących już Powella & Pressburgera:

Choć jesteście konsekwentnie określani jako najbardziej angielska rodzina filmowców, dostrzegamy, że w Waszym wszechświecie niezbędne są niezrównana scenografia zrodzona z luksusowego kontynentalnego ekspresjonizmu, złudzenia teatru, opera i ślady rzeczy ręcznie malowanych, ręcznie kutych, ręcznie wykonanych.

Do admiratorów Powella & Pressburgera należeli lub należą m.in. Greta Gerwig, Wes Anderson, Ari Aster, Francis Ford Coppola, George A. Romero, Dario Argento, Derek Jarman oraz Bong Joon-ho.

W ramach Timeless Film Festival Warsaw pokażemy następujące filmy twórców:

• Na krańcu świata (The Edge of the World, Wielka Brytania 1937), reż. Michael Powell
• Złodziej z Bagdadu (The Thief of Bagdad, Wielka Brytania 1940), reż. Michael Powell, Ludwig Berger, Tim Whelan
• Życie i śmierć pułkownika Blimpa (The Life and Death of Colonel Blimp, Wielka Brytania 1943)
• Opowieść kanterberyjska (A Canterbury Tale, Wielka Brytania 1944)      
• Wiem, dokąd zmierzam (I Know Where I’m Going!, Wielka Brytania 1945)
• Sprawa życia i śmierci (A Matter of Life and Death, Wielka Brytania 1946)
• Czarny narcyz (Black Narcissus, Wielka Brytania 1947)
• Czerwone trzewiki (The Red Shoes, Wielka Brytania 1948)
• Opowieści Hoffmanna (The Tales of Hoffman, Wielka Brytania 1951)
• Podglądacz (Peeping Tom, Wielka Brytania 1960), reż. Michael Powell

Wszystkie filmy zostały zrekonstruowane cyfrowo i zostaną pokazane z kopii DCP.

Dodatkowo, widzowie i widzki Timeless będą mogli obejrzeć dokument poświęcony operatorowi Łuczników i mistrzowi Technicoloru Kamerzysta: Życie i twórczość Jacka Cardiffa Craiga McCalla [Cameraman: The Life and Work of Jack Cardiff, Wielka Brytania 2010]).

Wydarzeniem specjalnym towarzyszącym retrospektywie będzie wystawa zdjęć portretowych Freda Danielsa, fotosisty Łuczników i jednego z mistrzów brytyjskiej fotografii. Kuratorzy wystawy, Nigel Arthur (BFI) i Eva Reeves, zaprezentują kilkadziesiąt prac zrealizowanych na planach filmowych Powella & Pressburgera, wprowadzających w estetykę i atmosferę kina połowy zeszłego wieku.

Retrospektywa Powella & Pressburgera jest organizowana we współpracy z British Council.

Partnerem medialnym przeglądu jest Pełna Sala.

Warszawski festiwal to nie tylko pokazy filmowe, lecz także wydarzenia z udziałem muzyków, którzy wykonają własne kompozycje, często do filmów, które same i sami wybrali. To unikalne koncerty filmowe, będące efektem współpracy z artystami i artystkami takimi jak Wim Mertens, Paweł Mykietyn, Stefan Wesołowski, Eiko Ishibashi, Ellen Arkbro, Dobrawa Czocher, Jozef Van Wissem czy zespoły Małe Instrumenty i XYLOS. Twórcy na nowo zinterpretują tak legendarne dzieła jak Męczeństwo Joanny d’Arc, Upadek domu Usherów czy krótkie metraże Bustera Keatona. W Teatrze Wielkim – Operze Narodowej odbędą się pokazy filmu Amadeusz z Orkiestrą i Chórem na żywo.

28 lutego 2024 – rozpoczęcie sprzedaży karnetów i akredytacji
6 marca 2024 – ogłoszenie pełnego programu festiwalu
13 marca 2024 – rozpoczęcie sprzedaży online biletów na seanse