Świadectwo urodzenia

Żołnierz Wehrmachtu wręcza polskiemu chłopcu czekoladę Lindt. Zrobiwszy to, wraca na motocykl i odjeżdża w dal. Od tej sekwencji Stanisław Różewicz rozpoczyna swój napisany razem z bratem Tadeuszem film, dając do zrozumienia, że nie będzie w nim prostych diagnoz i wygodnego podziału na dobro i zło. II wojna światowa zostanie odmalowana raczej w odcieniach moralnych szarości i pokazana przez pryzmat trudnej codzienności dzieci, dla których tytułowe „świadectwo urodzenia” staje się przekleństwem i dobrem luksusowym. Twórcy podzieloną na trzy nowele tułaczkę najmłodszych w poszukiwaniu bliskich, pracy lub pożywienia traktują jednak inaczej niż Jerzy Kosiński w Malowanym ptaku, stawiając na niedopowiedzenie i siłę poetyckiej metafory. Ogołocone pejzaże polskiej prowincji i zniszczone wskutek bombardowań miasta działają jako surowe, ale i liryczne tło dla refleksji o okrucieństwie świata dorosłych i wojennej makabry, która – parafrazując tytuł reportażu białoruskiej noblistki – nie ma w sobie nic z dziecka.

Joanna Najbor