7—14 kwietnia 2025

Warszawa

April 7—14, 2025

Warsaw

Anima. Mistrzowie polskiej animacji


Po pokazach spotkanie z Jerzym Armatą, autorem książki Anima. Mistrzowie polskiej animacji (EGoFILM, 2025). 

Polski film animowany zawsze miał mocną pozycję na arenie międzynarodowej, o czym świadczy wiele trofeów na najbardziej prestiżowych festiwalach. W latach 60., 70. i 80. ubiegłego wieku prym w animacji wiedli Jan Lenica, Walerian Borowczyk, Witold Giersz, Daniel Szczechura, Mirosław Kijowicz, Kazimierz Urbański, Ryszard Czekała, Julian Józef Antonisz, Jerzy Kucia i Zbigniew Rybczyński, a później Piotr Dumała, Tomasz Bagiński, Dorota Kobiela czy Mariusz Wilczyński. Polską szkołę animacji ceniono – i ceni się nadal – na świecie równie wysoko, jak tę „właściwą” szkołę polską spod znaku Andrzeja Wajdy, Andrzeja Munka, Jerzego Kawalerowicza czy ich kontynuatorów – Krzysztofa Kieślowskiego, Agnieszki Holland, Pawła Pawlikowskiego.

Anima. Mistrzowie polskiej animacji to publikacja, która obejmuje całościowo dokonania rodzimej animacji autorskiej – w aspekcie historycznym i rodzajowym – poprzez omówienie twórczości jej najwybitniejszych przedstawicieli, od czasów Lenicy i Borowczyka, po artystów najmłodszych, a już mających ugruntowaną pozycję na mapie światowej animacji, czego najlepszym przykładem jest Marta Pajek.

Na początku bieżącego stulecia zrealizowałem 36-odcinkowy serial dokumentalny dla Telewizji Polskiej, zatytułowany Anima, poświęcony dorobkowi najwybitniejszych artystów rodzimej animacji. Ten album, zawierający omówienie twórczości czołowej „pięćdziesiątki” (a precyzyjniej – twórców jest 52), uzupełnione o „pięćdziesiątkę” najlepszych filmów (a precyzyjniej – filmów jest 53), to książkowe rozwinięcie tamtego pomysłu.

Jerzy Armata

PS. Podczas ubiegłorocznej edycji Timeless Film Festival Warsaw przedstawiłem Państwu „dwie dziesiątki” najlepszych polskich filmów animowanych, jedną ułożoną przez nieżyjącego już Marcina Giżyckiego, wybitnego historyka sztuki, krytyka, reżysera i pedagoga, oraz drugą – sporządzoną przeze mnie. Promocji książki towarzyszy projekcja „trzeciej dziesiątki”, zawierającej równie znakomite filmy jak dwie poprzednie.

13 kwietnia 2025

17:15

Iluzjon Mała Czarna

Wstęp Wstęp
Q'n'A Q'n'A
DCP DCP

Tytuł angielski: Anima. Masters of Polish Animation

Sekcja: Mistrzowie polskiej animacji

Czas trwania: 96 min

Edycja: TFFW 2025

Pan Piórko śni

Surrealistyczna groteska, której bohater śni, że fruwa w łóżku nad miastem, w pracy zajmuje miejsce swojego szefa i natychmiast wprowadza w urzędzie nowe porządki, m.in. trzydniowy weekend i dwumiesięczny płatny urlop.

Jerzy Armata

Tytuł angielski: Mr Feather dreams

Tytuł oryginalny: Mr Plume’s Dream

Reżyseria: Zenon Wasilewski

Czas trwania: 11 min

Rok produkcji: 1949

Kraj produkcji: Polska

Był sobie raz…

Niekonwencjonalna opowieść o samotności oraz alienacji stworzona za pomocą improwizowanych igraszek z formą (film realizowano bez scenariusza): kolaż kolorowych figur geometrycznych oraz postaci wyciętych ze starych gazet.

Jerzy Armata

Tytuł angielski: Once Upon a Time

Tytuł oryginalny: Był sobie raz…

Reżyseria: Walerian Borowczyk, Jan Lenica

Czas trwania: 9 min

Rok produkcji: 1957

Kraj produkcji: Polska

Igraszki

Skondensowana historia ludzkości, ciągle skonfliktowanej, wywołującej wojny, walczącej. A wszystko to opowiedziane niezwykle ascetycznie za pomocą animacji zgeometryzowanych wycinanek.

Jerzy Armata

Tytuł angielski: Playthings

Tytuł oryginalny: Igraszki

Reżyseria: Kazimierz Urbański

Czas trwania: 7 min

Rok produkcji: 1962

Kraj produkcji: Polska

Kwartecik

Fortepian, a na nim dwa świeczniki ozdobione starożytnymi postaciami. Gdy po żmudnych ćwiczeniach pianista zamyka instrument, gasi światło i odchodzi, postaci ożywają i rozpoczynają szaloną zabawę.

Jerzy Armata

Tytuł angielski: The Little Quartet

Tytuł oryginalny: Kwartecik

Reżyseria: Edward Sturlis

Czas trwania: 7 min

Rok produkcji: 1965

Kraj produkcji: Polska

Słonioga

Utrzymana w konwencji kina drogi, surrealistyczna opowieść o słoniodze, dziwnej krzyżówce słonia i stonogi wędrującej wciąż w tym samym kierunku przez dziwne krainy wypełnione abstrakcyjnymi kształtami, rozgrywająca się w czasach, w których nikt jeszcze nie wiedział, co to jest czas.

Jerzy Armata

Tytuł angielski: L’Araignéléphant

Tytuł oryginalny: Słonioga

Reżyseria: Piotr Kamler

Czas trwania: 9 min

Rok produkcji: 1968

Kraj produkcji: Polska

Dwoje

Przepiękna, pełna poezji malarska impresja o ogromnej sile miłości w coraz bardziej opresyjnej rzeczywistości, opowiedziana bez słów – ruchomym obrazem, w rytm transowej muzyki Jacka Ostaszewskiego.

Jerzy Armata

Tytuł angielski: Duo

Tytuł oryginalny: Dwoje

Reżyseria: Piotr Szpakowicz

Czas trwania: 9 min

Rok produkcji: 1975

Kraj produkcji: Polska

Gody

Ach, co to był za ślub, czyli czeczotowska weselna jazda bez trzymanki. Po kościelnej ceremonii przy rozległym stole-łóżku zaczyna się upojna uczta. A potem przychodzi proza codziennego życia małżeńskiego, które jest niczym innym jak „śmiertelną chorobą przenoszoną drogą płciową”.

Jerzy Armata

Tytuł angielski: Wedding

Tytuł oryginalny: Gody

Reżyseria: Andrzej Czeczot

Czas trwania: 7 min

Rok produkcji: 1977

Kraj produkcji: Polska

Jam Session

Teresa i Wiktor mieszkają nad klubem, w którym koncertuje zespół Raz Dwa Trzy. Muzyka docierająca z dołu nie pozwala im spać. Ale dźwięki dochodzące z klubu niespodziewanie okażą się tym, czego para szczególnie potrzebuje. „I tak warto żyć…” – śpiewa zespół.

Jerzy Armata

Tytuł angielski: Jam Session

Tytuł oryginalny: Jam Session

Reżyseria: Izabela Plucińska

Czas trwania: 10 min

Rok produkcji: 2004

Kraj produkcji: Polska

Toto

Impresyjna, utrzymana w mrocznej atmosferze, pełna suspensu i niedopowiedzeń uniwersalna opowieść o dziecięcej naiwności i bezpowrotnie utraconych marzeniach.

Jerzy Armata

Tytuł angielski: Toto

Tytuł oryginalny: Toto

Reżyseria: Zbigniew Czapla

Czas trwania: 12 min

Rok produkcji: 2013

Kraj produkcji: Polska

Figury niemożliwe i inne historie II

Bohaterką tej przewrotnej opowieści jest młoda kobieta, która w codziennej życiowej bieganinie ciągle się na czymś potyka. Kiedy wstaje, rozgląda się wokół i nagle odkrywa, że jej dom posiada nieoczekiwane właściwości, pełen jest niespodzianek, iluzji i paradoksów.

Jerzy Armata

Tytuł angielski: Impossible Figures and Other Stories II

Tytuł oryginalny: Figury niemożliwe i inne historie II

Reżyseria: Marta Pajek

Czas trwania: 15 min

Rok produkcji: 2016

Kraj produkcji: Polska