
Awans
Po pokazie 7 kwietnia w kinie Muranów oraz 12 kwietnia w kinie Iluzjon odbędzie się spotkanie z reżyserem.
Dokładnie 50 lat temu, 30 marca 1975 roku, trafił na ekrany Awans – dziko śmieszna satyra na chłopomanię, kult postępu i (arcy)polską rozchwianą tożsamość klasową, film, który w roku 2025 brzmi nawet bardziej przenikliwie i aktualnie niż w momencie premiery.
Oparta na powieści Edwarda Redlińskiego komiczna przypowiastka traktuje o chłopskim synu Marianie Grzybie (w tej roli genialny Marian Opania), który powraca do rodzinnej wsi Wydmuchowo z kompulsywną misją wyprowadzenia jej z ciemnoty na jasne łąki ludzkiego postępu. Kiedy wpada na pomysł przekształcenia wioski w luksusowe kąpielisko dla spragnionych ludowizny miastowych, nie wie nawet, że właśnie wymyślił zjawisko „gentryfikacji”. A kiedy miastowi już przyjeżdżają, okaże się, że tubylcy potrafią performować chłopskość lepiej, niż Marian Grzyb się spodziewał. Zaczyna się iście gombrowiczowska parada masek pokazująca, że klasowa tożsamość nigdy nie jest w Polsce kwestią oczywistą.
Genialna obsada (Opania, Rożniatowska, Dykiel, Nalberczak, Perepeczko i inni), piękne plenery nadwiślańskiego Mięćmierza uchwycone w obiektywie kamery Jana Hessego, najlepsza scena parodiująca sprzęt AGD ery środkowego Gierka… i wiele, wiele więcej. Awans to niedoceniony klasyk kina polskiego, który w naszej erze „historii ludowych” domaga się ponownego odkrycia.
Michał Oleszczyk

Janusz Zaorski (ur. 1947) to wybitny polski reżyser, scenarzysta i producent, który w swoich filmach łączy realizm społeczny z głęboką refleksją nad historią. Przełomem w jego karierze była Matka Królów (1982), poruszająca opowieść o jednostce w realiach PRL-u, nagrodzona na Berlinale. W Jeziorze Bodeńskim (1986) Zaorski ukazał dramat wojennej tułaczki, a Piłkarski poker (1988) stał się kultową satyrą na polski futbol. Jego kino, często poruszające tematy polityczne i społeczne, pozostaje ważnym głosem w polskiej kinematografii i wciąż inspiruje kolejne pokolenia twórców.
Seans już minął
7 kwietnia 2025
11:00
Muranów Zbyszek
Seans już minął
12 kwietnia 2025
15:00
Iluzjon Mała Czarna
Tytuł angielski: Progress
Tytuł oryginalny: Awans
Język: polski
Napisy: angielskie
Sekcja: SpoilerMaster przedstawia
Reżyseria: Janusz Zaorski
Czas trwania: 75 min
Rok produkcji: 1974
Kraj produkcji: Polska
Właściciel praw: WFDiF
Producenci_tki: Zbigniew Tołłoczko
Produkcja: Zespół Filmowy “Pryzmat”
Obsada: Janusz Paluszkiewicz, Bożena Dykiel, Marian Opania
Scenariusz: Edward Redliński
Zdjęcia: Jan Hesse
Montaż: Krystyna Komosińska
Muzyka: Adam Sławiński
Kostiumy: Wiesława Krop-Konopelska
Scenografia: Jan Grandys, Zbigniew Ostoja-Zagórski
Dekada: 1970.
Nagrody: FPFF w Gdańsku 1975 – Srebrne Lwy Gdańskie
Edycja: TFFW 2025
