
O fokach i ludziach + Dziewczęta
Dziewczęta
Okrzyknięty „kamieniem milowym kina feministycznego”, gniewny manifest, a przy tym film pełen drapieżnego humoru. Zacierające granicę pomiędzy sztuką a życiem, formalnie nowatorskie Dziewczęta skupiają się na trzech aktorkach występujących w Lizystracie Arystofanesa. Spektakl o kobietach buntujących się przeciw mężczyznom i ich wojnom jest lustrem, w którym przeglądają się współczesne bohaterki. Grane przez Harriet Andersson, Bibi Andersson i Gunnel Lindblom koleżanki z wędrującego po kraju teatru mierzą się z niefortunnymi małżeństwami i romansami, są rozdarte pomiędzy karierą a domem, lekceważone przez trzymających władzę mężczyzn.
Dziewczęta to brawurowa satyra społeczna, polityczny komentarz i popis fenomenalnej surrealistycznej wyobraźni. Bezbłędny w diagnozowaniu problemów i portretowaniu wewnętrznych konfliktów film Mai Zetterling jest opowieścią o pragnieniu wolności i artystkach próbujących odnaleźć własny głos w świecie presji i oczekiwań. Oczywiście to nawołujące do antymieszczańskiej, kobiecej rewolty, śmiałe w mówieniu o seksualności kino nie znalazło uznania w swoich czasach i zostało zmiażdżone przez zdominowaną przez mężczyzn krytykę. Autorką jednej z niewielu pozytywnych recenzji była Simone de Beauvoir, a dziś Dziewczęta są najczęściej prezentowanym filmem z dorobku Zetterling i częścią kanonu kina szwedzkiego.
Małgorzata Sadowska

Mai Zetterling (1925–1994) była szwedzką aktorką, reżyserką i scenarzystką. Karierę rozpoczęła jako aktorka, międzynarodowe uznanie zdobyła dzięki roli w dramacie Skandal (1944) w reżyserii Alfa Sjöberga. W latach 60. XX wieku zwróciła się ku reżyserii, w swoich filmach poruszała takie tematy jak samotność i seksualność. Jej debiut Zakochane pary (1964) wywołał kontrowersje na festiwalu w Cannes ze względu na śmiałe przedstawienie seksualności.
Seans już minął
11 kwietnia 2025
19:45
Iluzjon Mała Czarna
Tytuł angielski: The Girls
Tytuł oryginalny: Flickorna
Język: szwedzki
Napisy: polskie, angielskie
Sekcja: Mai Zetterling: buntowniczka z wyboru
Reżyseria: Mai Zetterling
Czas trwania: 100 min
Rok produkcji: 1968
Kraj produkcji: Szwecja
Właściciel praw: Swedish Film Institute
O fokach i ludziach
Reżyserska droga Mai Zetterling rozpoczęła się od dokumentów, do których powracała w czasie całej swojej 30-letniej kariery. Nakręcony na Grenlandii film o polowaniu na foki to szczególny przypadek. Zrealizowany na zamówienie duńskiej agencji rządowej, wymykał się propagandowemu zapotrzebowaniu, akcentując kwestię autonomii Grenlandii (regionu zależnego od Danii). Wzbudził też spore kontrowersje, bo powstał w kontrze do głośnych wówczas działań przeciwniczki polowań Brigitte Bardot, która domagała się zaprzestania zabijania fok w kanadyjskiej Arktyce. Dla Zetterling to jednak nie tyle kwestia etyki, ile lokalnych inuickich tradycji i ekonomii. Wizualnie olśniewający dokument nie tylko portretuje złożoną, „wojenną” choreografię brutalnego rytuału, lecz także przynosi opowieść o mężczyznach – jak zawsze u Mai Zetterling – wyobcowanych, pogrążonych w obsesjach. Ten film jest wyjątkowy z jeszcze jednego powodu: kobiety bardzo rzadko uczestniczyły w podobnych projektach – ekspedycjach.
Małgorzata Sadowska
Tytuł angielski: Of Seals and Men
Tytuł oryginalny: Of Seals and Men
Reżyseria: Mai Zetterling
Czas trwania: 30 min
Rok produkcji: 1981
Kraj produkcji: Szwecja
Produkcja: Sandrew Film & Teater AB
Obsada: Bibi Andersson, Harriet Andersson, Gunnel Lindblom
Scenariusz: Mai Zetterling, David Hughes
Zdjęcia: Rune Ericson
Montaż: Wic’ Kjellin
Muzyka: Michael Hurd
Kostiumy: Ulla-Britt Söderlund
Scenografia: Charles Delattre
Dekada: 1960.
Edycja: TFFW 2025
