Okupacja w 26 obrazach

Dubrownik, 1941 rok. Trzech przyjaciół – Chorwat Niko, Żyd Miho i Włoch Toni – dorasta beztrosko w świecie, który nagle pogrąża się w chaosie wojny. Włoska inwazja przerywa ich młodość, a faszyzm wdziera się w codzienność, przekształcając hipnotyzujące piękno perły Adriatyku w scenerię brutalnego spektaklu władzy i okrucieństwa. Dawne więzi kruszeją, lojalność staje się wyrokiem, a przemoc – narzędziem i rozrywką zarazem. Lordan Zafranović, czerpiąc z włoskiego modernizmu i kina poetyckiego, kreśli autorską wizję wojennej apokalipsy – pełną kontrastów, formalnego przepychu i surowego realizmu. Okupacja w 26 obrazach to film, który jednocześnie hipnotyzuje wizualnie i wstrząsa brutalnością, urzeka stylizacją i poraża bezkompromisowością. To nie tylko opowieść o rozpadzie przyjaźni w czasach ekstremalnych wyborów, ale także wnikliwa analiza mechanizmów zła i dehumanizacji. Jedno z najbardziej pamiętnych i kontrowersyjnych dzieł antywojennego kina jugosłowiańskiego – film, który fascynuje, niepokoi i nie pozwala o sobie zapomnieć.

Maša Guštin

Kopia filmu została udostępniona przez Croatian State Archive.

Lordan Zafranović (ur. 1944) to urodzony w Maslinicy (obecnie Chorwacja) reżyser, który najbardziej znany jest ze swojej trylogii poświęconej II wojnie światowej. Jej pierwsza część, prezentowana na festiwalu w Cannes Okupacja w 26 obrazach (1978), to osobista opowieść, w której obrazy z czasów włoskiej okupacji łączą się z refleksjami nad historią i codziennością. Trylogię uzupełniają Upadek Italii (1981) z Danielem Olbrychskim oraz Wieczorne dzwony (1986). Twórczość Zafranovicia często zalicza się do tzw. czarnej fali kina jugosłowiańskiego, nurtu kształtowanego w latach 60. przez takich autorów jak Dušan Makavejev czy Aleksandar Petrović.