Dziwolągi

Jeden z najoryginalniejszych filmów w historii kina, który w momencie premiery wywołał skandal, a dziś wciąż bywa przedmiotem gorących sporów. W Dziwolągach specjalizujący się w kinie grozy Tod Browning zastawia na widza pomysłową pułapkę. Opowiadając historię członków cyrkowej trupy składającej się głównie z osób z rozmaitymi deformacjami fizycznymi, wywołuje w nas dyskomfort, którego szybko zaczynamy się wstydzić. Tytułowe „dziwolągi” okazują się bowiem wrażliwymi jednostkami, dbającymi o łączące ich poczucie wspólnoty. Solidarność, jaką okazują sobie w obliczu kłopotów, kontrastuje z chciwością oraz cynizmem Kleopatry i Herkulesa, konwencjonalnie atrakcyjnych członków grupy. Podjęta przez Browninga gra ze schematami dotyczącymi ekranowych przedstawień „piękna” i „brzydoty” doczekała się przez lata licznych interpretacji. Bodaj najciekawsze z nich każą widzieć w – realizowanych w trakcie Wielkiego Kryzysu – Dziwolągach metaforę napięć klasowych, w ramach których pogardzane masy buntują się przeciw eleganckim, lecz tak naprawdę zdeprawowanym elitom.

Piotr Czerkawski

Tod Browning (1880–1962) to amerykański reżyser i pionier kina grozy. Zyskał sławę dzięki Draculi (1931) z Belą Lugosim – filmowi, który zapoczątkował erę klasycznych horrorów Universal Pictures. Jego najbardziej kontrowersyjnym dziełem były Dziwolągi (1932), opowiadające o trupie cyrkowej – tytuł ten wywołał skandal i zaszkodził karierze reżysera. Wcześniej współpracował z Lonem Chaneyem przy takich filmach, jak Niesamowita trójka (1925) i Londyn po północy (1927). Mroczna estetyka jego produkcji i fascynacja outsiderami uczyniły Browninga legendą horroru.