Wieczorne dzwony

Po pokazie spotkanie z reżyserem Lordanem Zafranoviciem i Patrycjuszem Pająkiem.

Finałowa część historyczno-politycznej trylogii Lordana Zafranovicia to jedno z najważniejszych dzieł jugosłowiańskiego kina lat 80., będące wielowymiarowym portretem Chorwacji w burzliwych dekadach – przed II wojną światową, w jej trakcie i po niej. W centrum opowieści znajduje się Tomislav K., młody archeolog i intelektualista, który wybiera komunizm, wierząc w możliwość budowy sprawiedliwego świata. Historia jednak nie zna czystych wyborów – polityczne burze XX wieku stawiają bohaterami przed dylematami, w wypadku których granica między wiernością a zdradą, rewolucją a cynizmem szybko się zaciera. Na tle jego losów rozwija się szeroka panorama epoki, pełna kontrastów społecznych, moralnych napięć, politycznych rozgrywek i brutalności. Lordan Zafranović z charakterystycznym dla siebie mistrzostwem splata w Wieczornych dzwonach intymne dramaty z epickim tłem, budując sugestywny, pełen napięcia fresk o ludziach zagubionych w cieniu wielkiej historii. Film hipnotyzuje atmosferą, urzeka wizualnym rozmachem i pochyla się nad ludzkimi wyborami w czasach, które nie pozostawiały miejsca na złudzenia. Poruszające kino i przenikliwa analiza natury zła, która skłania do głębokiej refleksji.

Maša Guštin

Kopia filmu została udostępniona przez Croatian State Archive.

Lordan Zafranović (ur. 1944) to urodzony w Maslinicy (obecnie Chorwacja) reżyser, który najbardziej znany jest ze swojej trylogii poświęconej II wojnie światowej. Jej pierwsza część, prezentowana na festiwalu w Cannes Okupacja w 26 obrazach (1978), to osobista opowieść, w której obrazy z czasów włoskiej okupacji łączą się z refleksjami nad historią i codziennością. Trylogię uzupełniają Upadek Italii (1981) z Danielem Olbrychskim oraz Wieczorne dzwony (1986). Twórczość Zafranovicia często zalicza się do tzw. czarnej fali kina jugosłowiańskiego, nurtu kształtowanego w latach 60. przez takich autorów jak Dušan Makavejev czy Aleksandar Petrović.